Yazıyı Özge Nur Dilber’in sesinden dinlemek için videoyu çalıştırın…
Programcılıkla ve yazılım işleriyle uğraşanlar bilirler. Kullanılan her yazılımda ve programda program yeni yapıldıysa mutlaka ‘bug’ denilen boşluklar vardır. Bunun için yazılımcılar bir program çıkardıktan sonra insanların kullanımıyla fark edilen ve ortaya çıkan bu boşlukları ve güvenlik açıklarını güncellemelerle kapatırlar. O yüzden elektronik cihazlarda kullanılan işletim sistemlerini güncel tutmak önemlidir.
Aslında sadece elektronik cihazlardaki programlar ve işletim sistemleri değil, günlük hayatta kullandığımız insanların haklarını koruması için tasarlanmış sistemler de sık sık güncellenmelidir. Çünkü bazen onlarda da boşluklar olabiliyor ve bu boşluklar kötü niyetli kişiler tarafından fark edilip kullanıla biliyor, örneğin vasi işlemleri gibi.
Bizim ülkemizde bir insana vasi olmak iyi bir şey gibi algılanıyor. Ancak vasisi olan bir bireyin tüm imza yetkileri atanan vasiye geçiyor. Tamam, bu sağlıklı karar verme yeteneğine sahip olmayan yaşlı veya engellenen bireyler için hayatı kolaylaştıran bir şey ancak sağlıklı karar verme yeteneğine sahip fiziksel ve ortopedik engellenenler için bu vasi olayı hiç iyi bir şey değil.
Şimdi bilmeyenler, Onur fiziksel olarak engellenen bireylere vasi atanıyor mu? sorusunu soracak. Maalesef evet, hem de engellenen bireyin hiçbir şeyden haberi olmadan sadece bir sağlık raporu ile başvurup şu anki sistemde vasisi olabilirsiniz. Uygulanan kanunlar ve sistemler buna izin vermekte. Bu da yetkililer ve kurumlar tarafından çok normal ve iyi bir şeymiş gibi algılanıyor. Ben gelsem sizin hiçbir bilginiz olmadan imza yetkinizi alsam iyi olur mu?
Bu olay yıllar önce avukat seçerken noterde karşıma çıktı. O zaman da yazmıştım. Ancak üzerinden yıllar geçmesine rağmen geçen hafta bir alım satım prosedüründe yine yetkililer tarafından ilk sorulan soru vasi var mı oldu. Hayır dedik, karar verme yeteneğim ve zekâ seviyem belki de sizden daha fazla ne vasisi dedim. Neyse, böyle deyince sorun çıkarmadılar. İşlemleri yaptık.
Ancak ben orada ilk önce vasi sorusu sorulunca, hafiften de yönlendirilmeye çalışılınca yıllardır sistemin burasındaki boşluğun giderilmediğini hissettim. Gerçekten de internete girip araştırdığımda bu boşluğun ve güvenlik açığının aynı olduğunu gördüm. Yani Aile ve Sosyal İşler Bakanlığı’ndan indirdiğim ve incelediğim kitapçığa göre fiziksel olarak engellenen bir bireyin. Sağlık raporları varsa o raporları alıp ilgili yerlere baş vurup vasisi olabilmeniz mümkün.
Peki ne yapılmalı konusunda biraz düşünürsek. Fiziksel ya da ortopedik engellenen, yani sağlıklı karar verme yeteneği olan kişilere vasilik sürecinde mutlaka mahkeme ‘siz vasi istiyor musunuz?’ diye mutlaka sormalı. Elimdeki kitapçığa göre ilgili kanun maddesi en son 2004 yılında Resmî Gazete’de yayımlandığı gözüküyor. Bu da demek oluyor ki, yasa güncel değil. Bu yasa güncellenip fiziksel ve ortopedik engelliler için özel hususlar yazılmalı ve vesayet işleri fiziksel engellenen bireyin isteği veya bilgisi dışında yapılamamalı. Her yerde de vasi sorulmamalı. Çünkü aklı başında sağlıklı karar verme yeteneğine sahip bir insan için bilgisi dışında vasi atanması tüm imza yetkilerinin elinden alınması hiç iyi bir şey değil.
Bakın arkadaşlar, hepimizin amacı engelsiz, özgür, güvenli ve mutlu bir dünyada yaşamaksa, bu tür kanunların hep güncel tutulması, boşluklar görüldükçe kötü niyetli insanlara fırsat vermeden güncelleme yapıp güvenlik açıklarını kapatmamız gerek. Yasalar ve kanunlar, bizim güvenliğimizi ve özgürlüğümüzü korumak için varlar.
Buradan yetkililere ve hukukçu arkadaşlara sesleniyorum. Ne olur ilgili yasayı bir gözden geçirin ve gerekli değişiklikleri yapın ya da yapılmasını sağlayın. Unutmayın, bu tür yasalarda sadece ‘engelli’ kelimesi kullanırsanız, böyle açıklar hep verirsiniz; yazarken ‘zihinsel’ ve ‘fiziksel’ engelli olarak belirtmeniz gerek. Eğer biz bu gibi ayrıntılara dikkat edersek ve yasalarımızı kanunlarımızı güncel tutarsak, daha güvenli ve özgür bir ülkede yaşarız.
Yazan: Onur Ustaoğlu – Seslendiren: Özge Nur Dilber – Bolçi’nin Katkılarıyla Bolu Olay Gündem Gazetesi Konuşan Yazılar…
Bir yanıt bırakın