Yazıyı Fatma Gül Demir’in sesinden dinlemek için videoyu çalıştırın…
Size istediğiniz yerde yemek ya da kahve ısmarlayacağım yalnız gideceğimiz mekânı siz seçin desem. Gideceğimiz mekânı seçerken nelere dikkat edersiniz? Şimdi bazı arkadaşlar gülümseyerek nasıl olsa hesabı sen ödüyorsun. Yemeklerin pahalı ve lezzetli olmasına mekânın hizmet kalitesinin iyi olmasına dikkat ederiz diyecekler ve benim için en önemli ayrıntıyı atlayacaklar.
Ayrıntı ne mi? Şöyle anlatayım benim ve benim gibi tekerlekli sandalye kullanıcısı olan arkadaşlar için yapılan giriş ve çıkış rampaları olmazsa ben seçtiğiniz mekâna nasıl gireceğim? Mekân istediği kadar lüks ve hizmet ne kadar iyi olursa olsun. O mekâna giremedikten sonra o hizmetlerden nasıl yararlanacağım sizinle yemek veya kahve içip hesabı nasıl ödeyeceğim?
Evet, günümüzde kamuya açık dükkân, mağaza, park gibi yerlerin tüm insanlar tarafından erişilebilir olması gerektiğini yazan yasalar kanunular ve yönetmelikler var. Bunların başında “işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin yönetmelik” gelmekte. Bu yönetmeliğin 5. Maddesinin K bendinde “Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması gerekli” diye yazılı.
Bu yönetmelik yerel yönetimlere tebliği edilmiştir. Yerel yönetimler iş yerlerine işletme ruhsatı verirken bu yönetmeliği uygulamakla görevlidir ayrıca gerekli gördükleri durumlarda yerel yönetimler yönetmeliğe ekstra plan notu ekleyebilmektedir. Şimdi gülümseyerek Onur sen bunları nereden biliyorsun dediğinizi duyar gibiyim. Bu hafta dersime iyi çalıştım diyebilirim.
Tamda burada size bir soru sormak istiyorum. Şöyle kafanızı kaldırın ve etrafınıza bir bakın bakalım. İş yerlerinde yönetmelikte yazıldığı gibi engellenenlere yönelik giriş ve çıkışlar için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış mı? Bildiğiniz yeni açılan işyerlerinde buna dikkat ediliyor mu? En önemlisi bir iş yerine ruhsat verilirken kimler nasıl kontrol ediyor?
Bakın ben sadece soru soruyorum. Amacım birazda olsa bu konuya dikkat çekmek kafanızda soru işaretleri oluşturmak. Bir şeyleri görmenizi sağlamak, yani kimseyi kırmak, kızdırmak niyetinde değilim! Birde biliyorsunuz ben de bir tekerlekli sandalye kullanıcısıyım. Gerek iş alanında gerekse sokakta gezerken beni en çok zorlayan şeylerden biri de bu erişilebilirlik konusuna gerektiği kadar önem verilmemesidir.
Maalesef bizim ülkemizde yasalar böyle olsa da bu konuda denetim yapan arkadaşların özellikle eski yapılar için bazı şeyleri görmezden geldiğini söyleyebilirim. Şimdi “eski yapılarda yapılacak bir şey yok diyeceksiniz?” Evet, eski yapıları mimari olarak erişile bilirliğini uygun hale getirmek kimi zaman zor olabiliyor ancak şöylede bir şey var. Eski ya da yeni bir binada işyeri açılırken tadilat yapılıyorsa ve bu tadilattan sonra rampa yapabileceği yere basamak yapılıyorsa ve ruhsat verirken bu görmezlikten geliniyorsa bir ihmal değil midir?
Zaten bakın yasalar böyleyken bir tekerlekli sandalye kullanıcısı olarak bilmediğim bir yere giderken, gideceğim yer bana uygun mu? Oraya girebilir miyim? Gibi sorular soruyorsam bu soruların verdiği kaygı ve endişeyle yola çıkıyorsam. Kimi zamanda mekânlara girmekte güçlük çekiyorsam Bir yerlerde sorun var demektir. Yani bu işlere birileri gerekli özeni göstermiyor demektir.
Peki, biz bunları nasıl çözeriz noktasında biraz düşünürsek. Aslında çözümün gayet kolay olduğunu görürüz. İş yeri ruhsatı için kontrole giden arkadaşlarımıza basit bir tekerlekli sandalye verip o sandalyeyi kullanarak o iş yerine girmeye çalışmalarını isteyebiliriz. Eğer tekerlekli sandalye mekâna giremiyorsa iş yeri sahibinden gerekli tedbirleri ve düzenlemeleri yapmasını isteyebiliriz.
Bakın engelleri görmeden fark etmeden ortadan kaldıramazsınız ve görmezden gelerek bu sorunları çözemeyiz. Hepimizin istediği özgür ve engelsiz bir dünyada yaşamaktır. Eğer biz erişilebilirlik konusuna daha özenli yaklaşırsak yasaları tam anlamıyla uygularsak engelleri ortadan kaldırırız. Engelsiz bir ülkede ve dünyada yaşarız…
Yazan: Onur Ustaoğlu – Seslendiren: Fatma Gül Demir – Bolçi’nin Katkılarıyla Bolu Olay Gündem Gazetesi Konuşan Yazılar…
Bir yanıt bırakın