Yazıyı Fatma Gül Demir’in sesinden dinlemek için videoyu çalıştırın…
Benim gibi 80’li ve 90’lı yıllarda çocuk olanlar bilirler. Bizim nesil Aklınıza gelebilecek her şeyi test ederek büyümüştür. Mesela siz hiç televizyonun uzaktan kumanda aletini alıp bu ne kadar uzaktan çekiyor diye test ettiniz mi? veya cep telefonu ya da kablosuz telefon nasıl çalışıyor antenini kapatsam ne olur diye merak ettiniz mi? Oyuncak bir trenin raylarını yükseltip bu tren ne kadar güçlü rampayı çıkabiliyor ? diye denediniz mi? gülmeyin ben o yıllarda büyüyen her çocuk gibi bunların hepsini yaptım.
Belki hayatta sınırları zorlamamın her şeyin kapasitesini maksimum kullanmak istememin nedeni o yıllarda çocuk olmamdır kim bilir, ancak hala bir şeyleri test etmeye devam ediyorum desem şaşırır mısınız tabii ki hayır çünkü bu yazıları takip edenler ve beni tanıyanlar benim standart bir insan olmadığımı ve ne zaman ne yapacağımın belli olmadığını bilirler.
Neyse ne yaptığımı kısaca anlatayım. Hani her şeyi test etmeyi severim dedim ya bu seferde her şeyi bildiğini sanan bir yapay zeka uygulamasını test ettim. Malum 3 aralık dünya engelliler günü yaklaşıyor ve açıkçası 3 aralık ve ona benzeyen insanların içini rahatlatmak için icat edilen gösterişten başka bir anlam ifade etmeyen günleri de hiç sevmem.
Günümüz de çoğu kişinin kullandığı yapay zekâ uygulaması 3 aralık dünya engelliler günü ile ilgili ne biliyor ve neler yazacak diye merak ettim. Uygulamaya girdim “bana 3 aralıkla ilgili bir yazı yaz” dedim. Yapay zekanın oluşturduğu yazının ilk cümlesi “Her yıl 3 Aralık’ta dünya genelinde kutlanan Engelliler Günü,” oldu. Tabii bu cümleyi görünce “3 aralık kutlanacak bir gün mü? “Sorusunu yönelttim.
Yapay zekâ “Evet, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü, dünya genelinde her yıl kutlanan özel bir gündür. Diye cevap verdi. Bende birazcık kızarak” engelliler günü kutlanacak bir gün değildir. Tam tersi ayrımcılığın tavan yaptığı insanların engelli ve engelsiz olarak ayrıldığı bir gündür dedim ve Dünyada ayrımcılık suç değil mi? sorusunu yöneltim.
Yapay zekadan “Ayırımcılık, evrensel olarak kabul edilen bir insan hakları ihlali ve etik sorunudur. Herhangi bir kişinin cinsiyeti, ırkı, dini inancı, engelliliği veya başka bir özelliği nedeniyle ayrımcılığa maruz kalması, adil ve eşitlik temelindeki temel insan haklarına aykırıdır. Toplumların, bu tür ayrımcılıkları azaltmak ve eşitliği teşvik etmek için çeşitli önlemler alması önemlidir.” Şeklinde bir yanıt aldım.
Peki tüm dünya senin dediğin gibi ayrımcılığı evrensel hak ihlali sayarken “3 aralık dünya engelliler gününün ismi bile ayrımcılık yaratmıyor mu ? “ sorusunu yönelttim. Yapay zeka ilginç bir yanıt verdi
“Anladım, endişelerinizi paylaşıyorsunuz. İsimlendirmenin algıyı etkileyebileceğini ve bazen yanlış anlamalara neden olabileceğini kabul ediyorum. Engelliler Günü’nün asıl amacı, engelli bireylerin yaşadığı zorluklara dikkat çekmek, farkındalık oluşturmak ve toplumda eşitlik çağrısı yapmaktır.
Eğer isimlendirme konusunda bir değişiklik yapılması gerektiğini düşünüyorsanız, bu konudaki görüşlerinizi yetkililere iletmek veya bu konuda kamusal bir bilinç oluşturmak önemli olabilir. Toplumsal farkındalığı arttırmak, insanların bu tür günleri daha doğru bir şekilde anlamalarına katkıda bulunabilir.”
Bu yanıtı görünce gülümsedim Yapay zekâ burada kısaca “Anladım kardeşim haklısın ama ben ne yapayım git yetkililere söyle” demeye çalışıyordu. Bakın yıllardır bu satırlarda anlatmaya çalıştığım şeyi yapay zekâ bile anladı. 3 aralıkta herhangi bir etkinlik yaparken ya da engelliler gününü kutlarım derken ne olur birazcık düşünün neyin etkinliğini yapıyorsunuz ve neyi kutluyorsunuz?
Ayrıca artık boş laflara ve şirin görünmek için kameraların karşısına çıkıp biz engellenen bireylerle çok iyi anlaşıyoruz diyen ama engelleri kaldırmak için bir şey yapmayan yetkililere karnımız tok. Hep diyorum insanları ayrıştıran göstermelik günlere ihtiyacımız yok. Gelin yaşadığımız her günü “insanlar günü” ilan edelim ve birlik olup her gün insanların iyi ve kaliteli yaşaması için çalışalım. Ben inanıyorum biz ayrıştırmayı bir kenara bırakıp birlik olmayı becerebilirsek dünyayı engelsiz ve özgür bir yere dönüştürebiliriz…
Yazan: Onur Ustaoğlu – seslendiren: Fatma Gül Demir – Bolçi’nin Katkılarıyla Bolu Olay Gündem Gazetesi Konuşan Yazılar….
Bir yanıt bırakın