Yazıyı Fatma Gül Demir’in sesinden dinlemek için videoyu çalıştırın…
Biliyorsunuz, hayatın her alanında herkese, her şeye karşı önyargılı olabiliyoruz. Önyargı dediğimiz şeyi bir savunma mekanizması, bir bahane haline getirmişiz. Bu bahaneyi farkında olmadan en çok da kadınlara ve engellilere karşı kullanıyoruz. Birbirimizle çarpışıp duruyoruz ama aslında yapmamız gereken tek şey, durup birbirimizi yargılamadan dinlemek.
Tabi günlük hayatta işiniz dinlemek değilse yani psikolog falan değilseniz dinlemek çok zor biş iş haline dönebiliyor. Dinleyip anlamaya çalışmadığınız için önyargılarınız size hata yaptırıp komik durumlara düşmenize neden olabiliyor. İzin verieseniz bundan yıllar önce yaşadığım bir olayı anlatmak istiyorum.
“Biliyorsunuz, benim yürüme problemim var. Bu yüzden yolculuk esnasında otomobilden inip binmem kolay olmuyor. Bir gün uzun yola çıkmıştık. Araçtan bir ses geldi ve uyarı lambaları yandı. Bunun üzerine aracı en yakın servise götürmek zorunda kaldık. Otomobili tamirhaneye aldılar ama alırken babam beni göstererek “Onur araçtan inmese olur mu? Çok zor olacak, şimdi burada da oturacağı yer yok” dedi.
Oradaki yetkililer de “Tamam abi, otursun, bize zararı yok” dediler ve oradaki çırak çocuklardan biri arabayı tamirhane kısmına aldı. Onarmaya başladı. İçeri girerken de babam çocuğa “Bu araç daha önce de bunu yaptı. Şöyle şöyle yapmıştık, düzelmişti” diye anlatmıştı. Usta geldi, araca baktı ama hiçbir şey yapmadı. Biz bekleyip duruyoruz.
Babam dışarıda çırağı bulmuş, “Benim dediğim yerlere bir bak” demiş tekrar. Çırak geldi, babamın dediği yeri açtı. Gerçekten de sadece bir vidayı sıktı, araç düzeldi. Sonra usta geldi. Baktı, araç çalışıyor, bir problem kalmamış. Benim önümde çırağa “Sen bunu niye yaptın?” dedi. Çırak “Aracın sahibi öyle dedi. Ben de baktım, dediği yerde bir vida gevşemiş, onu sıktım, düzeldi” dedi. Usta ise “Ya ben bu aracı bakıma alacaktım. Yani daha fazla ücret alacaktım. O yüzden bekletiyordum. Sen de yapmışsın, şimdi bakıma alamayız” dedi. Yani anlayacağınız, çırak benim önümde bir güzel ‘Niye yaptın?’ diye fırçayı yedi.
Ben de gülümseyerek izledim. Çünkü adam ya önyargıyla düşünüp ‘Bu çocuk bir şeyden anlamaz’ sandı ya da aracın içinde olduğumu unuttu. Ama unutması da mümkün değil; ben onları görüyorum, onlar da beni görüyor. Neyse, biz aracı aldık, yolumuza devam ettik. Babama dedim ki: “Baba, senin yüzünden çocuk içeride fırçayı yedi. Usta bizim aracı bakıma almak istiyormuş, çırak vidayı sıkınca araç düzeldi, bakıma alamadı.” Arabadaki herkes gülmeye başladı.”
Şimdi sizde gülümsediniz belki ustayı şikayet etseydiniz diyorsunuz. Evet doğru ustanın yaptığı şey doğru değil. Şikayet konusu olabilecek bir şey. Ancak benim dikkat çekmek istediğim şey olayın o kısmı değil. Ustanın benim arabada olduğumu ve konuşulanları duyabildiğimi bile bile bunları söylemesi ve bu şekilde davranması gösteriyorki bu çocuk engelli nasıl olsa birşeyden anlamaz önyargısına sahip.
İnanın, bizim engellenen insanlar olarak hayatımızı zorlaştıran en büyük engel bu tip önyargılardır. Bu önyargılar iş hayatında olsun, gündelik hayatta olsun, engellenen arkadaşlarımızın ve ailelerinin karşısına mutlaka çıkar. Yani bazı insanlar, bizim farklı olduğumuzu ve hiçbir şeyden anlayamayacağımızı, hiçbir şey başaramayacağımızı düşünürler. Takdir edersiniz ki bu düşünceler ve önyargılar çok yanlıştır. Çünkü istenirse, doğru eğitim verilirse, her insan bir şeyler başarma potansiyeline sahiptir.
Bakın, dünyada “engel” deyince aklınıza hep fiziksel engeller gelir ama fiziksel engeller eninde sonunda bir şekilde aşılır. Ancak esas aşılması zor olan, önyargılar ve düşüncelerdeki engellerdir. Bu yüzden buradan engellenen arkadaşlarıma ve ailelerine sesleniyorum: Kim ne derse desin, ne olur “Bir şey yapamıyorum” diye evde oturmayın. Dışarı çıkın, bir şeyler üretmeye çalışın. Unutmayın, biz ne kadar üretirsek ve göz önünde olursak bu önyargıları kırar, düşünceleri değiştiririz. Böylece önyargısız, özgür düşünceli insanların olduğu bir ülkede yaşayabiliriz.
Yazan: Onur Ustaoğlu – Seslendiren: Fatma Gül Demir – Bolçi’nin katkılarıyla Bolu Olay Gündem Gazetesi – Konuşan Yazılar
Bir yanıt bırakın